اطلاعات کلی

آدرس دانشگاه: خیابان مارشال باقرامیان 40 (40 Marshal Baghramyan Ave, Yerevan 0019, Armenia)

ایمیل: admissions@.am

تعداد دانشجویان: نزدیک 2000 نفر

تعداد اساتید: 267 نفر.

تاریخچه

دانشگاه آمریکایی در ارمنستان در سال 1991 میلادی تأسیس گردید. این دانشگاه وابسته به دانشگاه کالیفرنیا است و دارای اعتبارنامه از طرف کمیسیون غربی ارشد کالج‌ها و دانشگاه‌ها[1] می باشد.

پیش‌زمینه و انگیزه شکل‌گیری

در صبحگاه ۷ دسامبر ۱۹۸۸، زلزله‌ای به بزرگی ۶٫۹ ریشتر، شمال غربی ارمنستان را در منطقه‌ای که آن زمان از جمهوری‌های شوروی بود، تحت‌تأثیر قرار داد؛ حدود ۲۵ ۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و حدود ۵۰۰ ۰۰۰ نفر بی‌خانمان شدند. این فاجعه انسانی و ویرانی گسترده زیرساخت‌ها، جامعه ارمنستان و نیز دانشگاهیان بین‌المللی را به عکس‌العمل واداشت.
در آن برهه، مهندسان زلزله‌شناس و متخصصان غربی به منطقه آمدند و با همکاران ارمنی همکاری کردند. در یکی از این دیدارها (حدود سال ۱۹۸۹)، ‌یوری سارکیسیان، رئیس وقت مؤسسه پلی‌تکنیک ایروان، به ‌آرمن در کیورگیان، استاد مهندسی عمران دانشگاه کالیفرنیا برکلی، پیشنهاد کرد تا یک دانشگاه فنی به سبک غربی در ارمنستان تأسیس شود که بتواند به ارتقای آموزش و تربیت نیروی انسانی کمک کند. اندکی بعد پروفسور ‌میهران آغبابیان نیز به این پروژه پیوست و ایده تأسیس دانشگاهی با مدل آموزش آمریکایی در ارمنستان جدی شد.

در همان سال‌ها، با همکاری‌های بین‌المللی، ارتقای ظرفیت‌های دانشگاهی و داشتن پشتیبانی از دولت ارمنستان، بنیادهای خیریه همچون Armenian General Benevolent Union  (AGBU) و دانشگاه کالیفرنیا وارد ماجرا شدند و مسیر شکل‌گیری رسمی این دانشگاه را هموار کردند.

تأسیس رسمی و آغاز به کار

سرانجام، دانشگاه آمریکایی ارمنستان به‌صورت رسمی در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۱۹۹۱ تأسیس شد؛ روزی که همین‌طور روز همه‌پرسی استقلال جمهوری ارمنستان بود و هم‌زمان با آغاز رسمی جنبش استقلال این کشور از اتحاد شوروی سابق بود. پس از تأسیس، دانشگاه با ۱۰۱ دانشجو کار خود را آغاز کرد که ابتدا در دوره‌ای فشرده زبان انگلیسی شرکت کردند و سپس وارد سه برنامه تحصیلات تکمیلی شدند.

برنامه «دانشگاه آمریکایی Extension» نیز در سال ۱۹۹۲ راه‌اندازی شد تا آموزش کوتاه‌مدت، دوره‌های تربیت بزرگسالان، مهارت‌های رایانه و زبان انگلیسی را در سطح ارمنستان ارائه دهد.

در آن مقطع، شرایط سیاسی، اقتصادی و زیرساختی در کشور بسیار دشوار بود: قطعی‌های مکرر برق و آب، فضای اقتصادی آشفته و ساختار آموزشی نوپا، همگی چالش‌های بزرگی برای دانشگاه در سال‌های اول بودند. با این حال، مؤسسین دانشگاه معتقد بودند «در این شرایط دشوار، فرصتی برای ایجاد تفاوت وجود دارد».

توسعه و مراحل بعدی

در طول دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، دانشگاه آمریکایی مسیر توسعه را به تدریج پیمود:

• دانشگاه نخستین دوره‌های کارشناسی ارشد را با گرایش‌های مدیریت کسب‌وکار، مهندسی صنعتی، مهندسی زلزله و سایر رشته‌ها ارائه داد.
• در سال ۲۰۱۳، دانشگاه برای اولین بار برنامه کارشناسی را راه‌اندازی کرد؛ این اولین برنامه دوره کارشناسی در یک دانشگاه دارای اعتبار آمریکایی در منطقه پساشوروی بود.
• سایت و فضای فیزیکی دانشگاه نیز توسعه یافت؛ ساختمان اصلی در خیابان مارشال باگرامیان ایروان مستقر شد و از زمان تأسیس، بازسازی و تجهیز گسترده‌ای در آن انجام گردید.
• سرمایه‌گذاری‌های خیریه و حمایت‌های سازمانی نیز تشدید شد؛ برای مثال کمپین «۱۰۰ ستون دانشگاه آمریکایی» که با مشارکت خیّرین از سراسر جهان، برای تأمین مالی توسعه زیرساخت‌ها ایجاد شد.

در تارنمای رسمی این دانشگاه گفته می شود که در این دانشگاه آموزش باکیفیت در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی با تأکید بر ارزش‌های دموکراتیک ارائه داده می شود.

دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد که در این دانشگاه ارائه داده می شوند، به شرح ذیل می باشد:

کارشناسی (بی ای (Bachelor of Arts) و بی اس (Bachelor of Science))

• ادبیات انگلیسی و ارتباطات
• سیاست و حکومتداری
• مدیریت بازرگانی
• علوم کامپیوتر
• علوم مهندسی
• علوم داده‌ها
• محیط زیست و علوم پایداری
• پرستاری
• اقتصاد

کارشناسی ارشد

• حقوق (LL.M.)
• روابط بین‌الملل و دیپلماسی
• حقوق بشر و عدالت اجتماعی
• امور عمومی
• آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی (TEFL)
• مدیریت بازرگانی (MBA) 
• اقتصاد
• مدیریت و تحلیل داده‌ها
• علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات
• مهندسی صنایع و مدیریت سیستم‌ها

همچنین این دانشگاه برنامه‌های آموزشی تخصصی در مقطع تحصیلات تکمیلی (با دریافت مدرک / گواهینامه تکمیلی) ارائه می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• گواهینامه آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی (TEFL)
• گواهینامه در حوزه ترجمه
• گواهینامه مدیریت هتل و مهمان‌داری
• گواهینامه اجرایی مدیریت
• گواهینامه تحلیل داده‌ها
• گواهینامه در حوزه اقتصاد

دانشگاه آمریکایی ارمنستان به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی در ایالت کالیفرنیا ثبت شده است و تحت عنوان شرکت دانشگاه آمریکایی ارمنستان (American University of Armenia Corporation) فعالیت می‌کند.

همچنین، این دانشگاه در جمهوری ارمنستان به عنوان بنیاد دانشگاه آمریکایی ارمنستان (Հիմնադրամ) به رسمیت شناخته شده است. این جایگاه حقوقی نشان‌دهنده تعهد دانشگاه آمریکایی به توسعه جامعه از طریق آموزش و پژوهش است.

ویژگی‌های کنکور برای ورود در دانشگاه

برای ورود به دانشگاه آمریکایی شرایط کاملا متفاوتی از بقیه دانشگاه های ارمنستان وجود دارند. بر خلاف دانشگاه های دیگر کشور، مراجعه کنند بایستی در دو نوع آزمون شرکت کند: آزمون زبان انگیسی: (آزمون‌های TOEFL iBT / TOEFL iBT Home Edition  یا IELTS Academic / IELTS Indicator)[2]

ویژگی‌های ساختار آموزش دانشگاه

دانشگاه آمریکایی ارمنستان سیستم آموزشی خود را بر اساس مدل آمریکایی سازمان‌دهی کرده است. سال تحصیلی در این دانشگاه شامل دو ترم اصلی (پاییز و بهار) هر کدام  به‌مدت حدود ۱۵ هفته است. علاوه بر این، یک ترم تابستانی کوتاه‌تر (معمولاً ۶ یا ۸ هفته) نیز برای دروس اختیاری ارائه می‌شود. هر درس با تعداد مشخصی واحد (کریدیت) درسی ارزیابی می‌شود؛ بر اساس سیاست مؤسسه، هر واحد حدود ۱۵ ساعت آموزش حضوری در طول ترم دارد. به عنوان نمونه، برای دوره کارشناسی ارشد در رشته حقوق بشر و عدالت اجتماعی مجموعاً حداقل ۳۶ واحد طی سه ترم معمولی و یک ترم تابستانه لازم است. بنابراین، سیستم آموزشی این دانشگاه هم به صورت ترم‌بندی ارائه می‌شود و هم بر اساس جمع‌آوری واحدهای درسی در طول تحصیل است.

روش‌های ارزیابی دانشجویان

امتحانات و ارزیابی‌های دوره‌ای در دانشگاه آمریکایی معمولاً ترکیبی از روش‌های متنوع هستند. به طور کلی استادان می‌توانند عملکرد دانشجو را از طریق موارد زیر بسنجند:

• آزمون‌های میان‌ترم و پایانی: برای سنجش دانش آموخته‌های دانشجو در طول دوره
• تکالیف و پروژه‌های کلاسی: شامل پرسش‌های کتبی، مقالات تحقیقاتی یا پروژه‌های علمی در طول ترم
• مشارکت در کلاس: حضور فعال در بحث‌ها، پرسش و پاسخ و فعالیت‌های گروهی کلاس

مطابق آیین‌نامه دانشگاه، نمره نهایی دانشجو بر اساس همین ابزارها تعیین و در قالب نمره طبق استاندارد نمره‌دهی دانشگاه گزارش می‌شود. به عبارت دیگر، بسته به دوره و استاد، ترکیب مشخصی از آزمون‌ها، تمرین‌ها و مشارکت کلاسی در ارزیابی دانشجو لحاظ خواهد شد.

نظام نمره‌دهی و تبدیل نمرات

دانشگاه آمریکایی از نظام نمره‌دهی حروفی A+ تا F استفاده می‌کند. نمودار نمره‌دهی به این صورت است که نمرات A+ و A هر دو معادل ۴٫۰ امتیاز (نمره کیفیت) دارند، A- معادل ۳٫۷، B+ معادل ۳٫۳، B معادل ۳٫۰، B- معادل ۲٫۷ و به همین ترتیب تا F که معادل ۰ امتیاز است. در این سیستم نمره‌های «W» کناره‌گیری، «I» (ناقص) و «P/NP» (قبول/مردود) برای دروسی که خارج از میانگین مؤثر باشند و کارنامه شامل نمی‌شود نیز تعریف شده‌اند. میانگین نمره دانشجو از تقسیم مجموع امتیازات دریافتی بر مجموع واحدهای دارای نمره‌نامه بدست می‌آید. به عنوان مثال، در برنامه کارشناسی ارشد برای فارغ‌التحصیلی کسب حداقل معدل ۳٫۰ معادل B الزامی است و هیچ نمره‌ای پایین‌تر از D+ در کارنامه مجاز نیست.

تقویم آموزشی (ترم‌ها و تعطیلات)

سال تحصیلی دانشگاه آمریکایی به ترم‌های پاییز و بهار با طول تقریبی ۱۵ هفته تقسیم می‌شود؛ ترم پاییز معمولاً از اواخر اوت (اواخر شهریور) آغاز و تا اوایل دسامبر ادامه دارد، و ترم بهار از اوایل ژانویه تا اواسط می ادامه می‌یابد. ترم تابستان نیز از اواسط ژوئن تا اوایل آگوست برگزار می‌شود (بسته به دوره ۶ یا ۸ هفته). همچنین دانشگاه تعطیلات رسمی را مطابق تقویم ارمنستان و تعطیلات بین‌المللی در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، روز استقلال ارمنستان (۲۱ سپتامبر)، روز بزرگداشت نسل‌کشی ارامنه (۲۴ آوریل)، روز جمهوری اول ارمنستان (۲۸ مه) و تعطیلات کلیسای ارمنی مانند کریسمس ارمنی (۶ ژانویه) و عید نوروز میلادی (۱ ژانویه) تعطیل هستند. همچنین تعطیلات بین‌المللی مانند روز شکرگزاری آمریکا (نوامبر) و تعطیلات تابستانی (۴ ژوئیه) در تقویم گنجانده می‌شوند. جدول رسمی تقویم آموزشی دانشگاه آمریکایی جزئیات تاریخ شروع کلاس‌ها، مهلت حذف و اضافه، تعطیلات و زمان امتحانات پایانی را برای هر سال تحصیلی مشخص می‌کند.

زبان تدریس و منابع آموزشی

زبان اصلی آموزش در دانشگاه آمریکایی ارمنستان، انگلیسی است. همه رشته‌ها و دروس به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند و دانشجویان باید دانش کافی به این زبان داشته باشند. به همین دلیل، منابع آموزشی (کتاب‌های درسی، مقالات علمی و غیره) عمدتاً به زبان انگلیسی هستند. برای سهولت دسترسی دانشجویان، کتابخانه دانشگاه نسخه‌هایی از کتاب‌های درسی انگلیسی را برای امانت در طول ترم در اختیار دانشجویان می‌گذارد. علاوه بر این، سامانه مدیریت یادگیری Moodle برای توزیع درس‌ها، ارسال تکالیف و اطلاع‌رسانی‌های کلاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زیرساخت‌های فناوری اطلاعات دانشگاه نیز شامل اینترنت پرسرعت، کلاس‌های کامپیوتر و دسترسی آنلاین به پایگاه‌های داده علمی است که دانشجویان می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.

سیاست‌ها و برنامه‌های آموزشی و علمی دانشگاه آمریکایی ارمنستان

اهداف و چشم‌انداز آموزشی دانشگاه

دانشگاه آمریکایی ارمنستان همواره در جهت تعالی علمی، نوآوری و مشارکت در پیشرفت ارمنستان و منطقه گام برداشته است. مأموریت این دانشگاه تربیت فارغ‌التحصیلانی است که با استفاده از آموزش چندرشته‌ای و تأکید بر پژوهش‌محوری، در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه نقش مؤثری ایفا کنند. دوره‌های آموزشی دانشگاه عمدتاً به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند تا دانشجویان بتوانند به‌راحتی با جامعه علمی بین‌المللی ارتباط برقرار کنند. دانشگاه آمریکایی خود را متعهد به ایجاد محیطی متنوع می‌داند که در آن فرصت‌های آموزش برای همه برابر باشد و احترام متقابل نهادینه گردد. در این فضای آموزشی، خلاقیت و اندیشه نو ارزشمند شمرده می‌شوند و دانشگاه بر شفافیت و مسئولیت‌پذیری در تمامی فعالیت‌هایش تأکید دارد. دانشگاه آمریکایی معتقد است که دسترسی به آموزش باید بر پایه شایستگی افراد باشد و استعداد دانشجویان فارغ از توان مالی خانواده‌هایشان پشتیبانی می‌شود. چشم‌انداز آموزشی دانشگاه آمریکایی ارمنستان، تاثیر تحول‌آفرین بر ارتقای مهارت‌ها و ظرفیت‌های فکری و اخلاقی دانش‌آموختگان برای مواجهه با چالش‌های جامعه در سطح جهانی است، به‌گونه‌ای که فارغ‌التحصیلان آن به عنوان شهروندان مسئول، نوآور و کارآفرین در جوامع مختلف شناخته شوند.

برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی

دانشگاه آمریکایی برنامه‌های درسی خود را بر اساس الگوی آموزش عالی آمریکایی و با تأکید بر تعامل تئوری و عمل طراحی کرده است. دانشجویان علاوه بر دروس تخصصی رشته خود، موظف به گذراندن دوره‌های عمومی در حوزه‌های علوم پایه، علوم انسانی و هنرهای آزاد هستند تا دید گسترده و چندوجهی نسبت به مسائل علمی و اجتماعی داشته باشند. در طراحی سرفصل‌های درسی از روش‌های آموزشی نوآورانه‌ای مانند یادگیری پروژه‌محور، کارگاه‌های عملی و مطالعه موردی استفاده می‌شود. برای مثال، مرکز کارآفرینی و نوآوری محصول در دانشگاه تأسیس شده است تا فضایی برای پرورش مهارت‌های کارآفرینی، استارتاپی و فناوری برای دانشجویان فراهم آورد. بسیاری از دروس شامل پروژه‌های عملی و حل مسأله‌های واقعی نیز هستند تا دانشجویان در حین تحصیل، تجربه کار در محیط‌های صنعتی و پژوهشی را کسب کنند. همچنین کلاس‌های درسی با روش‌های مشارکتی برگزار می‌شوند و از ابزارهای فناورانه مانند نرم‌افزارهای آموزشی، پلتفرم‌های آنلاین و آزمایشگاه‌های مجهز استفاده می‌شود تا یادگیری عمیق‌تر و به‌روزتری صورت گیرد. دانشگاه آمریکایی ارمنستان به‌طور مداوم با بازخورد اساتید، دانشجویان و نیازهای بازار کار، برنامه‌های درسی خود را بازنگری و به‌روزرسانی می‌کند تا همواره در خط مقدم آموزش عالی با استانداردهای جهانی باشد.

پژوهش‌های علمی و حمایت از تحقیقات

دانشگاه آمریکایی ارمنستان اهمیت زیادی برای گسترش تحقیقات کاربردی و علمی قائل است. در این دانشگاه چندین مرکز پژوهشی تخصصی در رشته‌های مختلف ایجاد شده که فضایی برای کار علمی مشترک اعضای هیأت علمی و دانشجویان فراهم می‌کنند. برخی از مراکز تحقیقاتی مهم عبارتند از:

• مرکز آکوپیان[3] برای محیط زیست پژوهش‌های مرتبط با پایداری و حفاظت از محیط زیست
• مرکز تحلیل سیاست تورپانجیان[4] پژوهش در زمینه سیاست‌گذاری عمومی و توسعه اجتماعی
• مرکز آوِدیسیان-آنانیان برای پژوهش کسب‌وکار تحقیقات اقتصادی و کسب‌وکار
• مرکز اوانسیان-اُنانایان برای پژوهش خدمات بهداشتی، مطالعات حوزه سلامت و خدمات بهداشتی
• مرکز تحقیقات زبان‌شناسی کاربردی، مطالعه زبان‌ها و آموزش زبان
• مرکز مطالعات ادبیات خلاق،تحقیقات در حوزه ادبیات و فرهنگ
• مرکز تحقیقات حقوقی ، پژوهش در مسائل حقوقی و عدالت
• مرکز کارآفرینی و نوآوری محصول، که به پژوهش‌های مرتبط با استارتاپ و فناوری اختصاص دارد.

این مراکز با فراهم آوردن امکانات آزمایشگاهی و پژوهشی، دانشجویان را تشویق می‌کنند تا در پروژه‌های تحقیقاتی مهم و مرتبط با چالش‌های ملی و منطقه‌ای مشارکت داشته باشند. علاوه بر آن، دانشگاه با تخصیص گرنت‌های پژوهشی و ایجاد تسهیلات مالی در قالب صندوق‌ها و کمک‌هزینه‌های مختلف، از اجرای طرح‌های تحقیقاتی اساتید و دانشجویان حمایت می‌کند. بدین ترتیب دانشگاه آمریکایی بستری قدرتمند برای پیگیری پژوهش‌های نوین در زمینه‌های اقتصادی، فناوری، اجتماعی، محیط زیست، سلامت و هنر فراهم آورده است.

همکاری‌های بین‌المللی و تبادل دانشجو

دانشگاه آمریکایی ارمنستان روابط گسترده‌ای با مؤسسات علمی بین‌المللی برقرار کرده و عضویت فعالی در شبکه‌های دانشگاهی دارد. این دانشگاه به عنوان عضو شبکه دانشگاه‌های آمریکایی خاورمیانه و مدیترانه [5](AMICAL) و انجمن دانشگاه‌های آمریکایی بین‌المللی [6](AAICU) شناخته می‌شود و در پروژه‌های تبادل علمی با دانشگاه‌های مطرح دنیا مشارکت می‌کند. در کلاس‌های دانشگاه آمریکایی دانشجویانی از بیش از ۳۰ کشور حضور دارند که این تنوع ملیتی، تبادل فرهنگی و فکری ارزشمندی را فراهم می‌آورد. علاوه بر آن، با دانشگاه‌های معتبری در آمریکا، اروپا و آسیا همکاری مشترک آموزشی و تحقیقاتی دارد. از طریق برنامه‌های تبادل دانشجو مانند Erasmus+ دانشجویان ارمنستانی می‌توانند دوره‌هایی از تحصیل خود را در دانشگاه‌های همکار اروپایی بگذرانند و به صورت متقابل دانشجویان خارجی نیز در دانشگاه آمریکایی به تحصیل ادامه دهند. این همکاری‌ها تجربه علمی دانشجویان را بین‌المللی کرده و امکان دسترسی به فناوری و دانش روز جهان را برای آنان فراهم می‌آورد.

دانشگاه آمریکایی با توجه به مأموریت خود، از طریق مراکز تحقیقاتی و برنامه‌ریزی استراتژیک خود به تولید دانش، فناوری و راه‌حل‌های نوآورانه برای چالش‌های منطقه‌ای پرداخته است. برای مثال، این دانشگاه با همکاری دانشگاه‌هایی در خارج از ارمنستان، پروژه‌هایی را در زمینه سلامت عمومی، رفاه اجتماعی، رسانه و ارتباطات و توسعه استارت‌آپ‌ها اجرا کرده است.
یکی از نمونه‌ها پروژه «رفاه جامعه» (Community Wellbeing Project) است که با همکاری University of California, Los Angeles  (UCLA) برای حمایت از جمعیت جابه‌جا شده از آرتساخ اجرا شده و روی سلامت روانی، همبستگی اجتماعی و توانمندسازی جامعه کار کرده است.

در سطح بین‌المللی نیز دانشگاه آمریکایی با ایجاد برنامه‌هایی برای تربیت خبرنگاران، تولید رسانه‌ای چندپلتفرمی و تأکید بر اثرگذاری رسانه در دموکراسی ارمنستان، بر فضای عمومی تأثیرگذار بوده است.

دانشگاه آمریکایی بخشی از ارتباطات جهانی ارمنیان و دیاسپورا نیز هست. فارغ‌التحصیلان دانشگاه در سراسر جهان فعالیت می‌کنند و از طریق شبکه فارغ‌التحصیلان، همکاری‌ها، و سرمایه‌گذاری‌های خیریه ـ آموزشی، تأثیرگذاری بیشتری دارند. مثلاً صندوق بورسیه فارغ‌التحصیلان دانشگاه آمریکایی، موجب شده عده‌ای از دانشجویان مستعد از سراسر ارمنستان تحصیل کنند و پس از فارغ‌التحصیلی به کشور یا منطقه خود بازگردند یا در جوامع ارمنی خارج از کشور فعال شوند.
به این ترتیب، دانشگاه نقش یک پُل میان ارمنستان و ارمنیان خارج از کشور را ایفا می‌کند؛ هم از نظر انتقال دانش و تجارب، هم از نظر ایجاد فرصت اقتصادی و اجتماعی.

سیاست‌های پذیرش، بورس تحصیلی و دسترسی آموزشی

سیستم پذیرش دانشگاه آمریکایی بر مبنای شایستگی علمی و بدون در نظر گرفتن توان مالی دانشجو طراحی شده است  [7](Need-blind Admission). به این معنا که شرایط مالی داوطلب در فرایند پذیرش نقش ندارد. در کنار این رویکرد، دانشگاه طیف گسترده‌ای از کمک‌هزینه‌ها و بورس‌های تحصیلی را برای حمایت از دانشجویان مستعد اما نیازمند فراهم کرده است. از مهم‌ترین برنامه‌های حمایتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمک شهریه بر اساس نیاز مالی (Tuition Assistance): این برنامه ویژه شهروندان ارمنستان (و برخی گروه‌های مشابه مثل ارمنیان ساکن سوریه) است و بسته به وضعیت مالی خانوار، می‌تواند تا ۹۰٪ هزینه شهریه را پوشش دهد.
• بورس‌های شایستگی بین‌المللی: برای دانشجویان خارجی ممتاز (غیرارمنی‌تبار) که شایستگی علمی بالایی دارند، دانشگاه تا ۵۰٪ شهریه دوره بین‌المللی را به صورت کمک‌هزینه فراهم می‌آورد.
• برنامه [8]Scholae Mundi: نوعی بورس تحصیلی با هدف حمایت از دانشجویان کشورهای خاورمیانه و بالکان (مانند سوریه، لبنان، اردن و دیگر کشورها) است. دریافت این بورس علاوه بر سوابق علمی درخشان، مستلزم تعهد به انجام فعالیت‌های اجتماعی و بشردوستانه در طول دوره تحصیل می‌باشد.
• بورس‌های حامی‌شده توسط مؤسسات بین‌المللی: دانشگاه لیستی از بورس‌های ارائه شده توسط سازمان‌ها و بنیادهای معتبر جهانی را معرفی می‌کند. برای مثال، بورس‌های تحصیلی [9]AGBU، بنیاد [10]Hovnanian، بنیاد Tsarukyan[11] و امثال آن، از طریق کاهش بخشی از شهریه یا ارائه کمک‌هزینه به دانشجویان کمک می‌کنند.

این سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی نشان‌دهنده پایبندی دانشگاه آمریکایی به عدالت آموزشی و فراهم کردن فرصت‌های برابر برای تحصیل در سطوح تحصیلات تکمیلی و کارشناسی ارشد است، به گونه‌ای که افراد بااستعداد بتوانند مستقل از توان اقتصادی، از آموزش عالی باکیفیت بهره‌مند گردند.

برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه آمریکایی

دانشگاه آمریکایی نه تنها به آموزش و پژوهش می‌پردازد، بلکه برنامه‌های فرهنگی متنوعی نیز برای دانشجویان، اعضای هیئت علمی و جامعه‌ محلی طراحی کرده است. این رویدادها و فعالیت‌ها در راستای تقویت زندگی اجتماعی و فرهنگی دانشگاه، ارتقای کار گروهی، تبادل فرهنگی و تقویت مهارت‌های فراتحصیلی انجام می‌شوند.

 باشگاه‌ها و فعالیت‌های دانشجویی

یکی از بخش‌های مهم فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه، باشگاه‌های دانشجویی هستند که طیف وسیعی از علایق را پوشش می‌دهند. دانشجویان دانشگاه می‌توانند به باشگاه‌های موسیقی، عکاسی، کتاب‌خوانی، انیمه و مانگا، ورزش تنیس، بحث‌های شهروندی و ... بپیوندند یا حتی باشگاه جدیدی راه‌اندازی کنند. این باشگاه‌ها به پرورش مهارت‌های رهبری، همکاری، خلاقیت و ارتباط میان‌فرهنگی کمک می‌کنند.

مثلاً باشگاه «Between the Notes» برای علاقمندان به موسیقی طراحی شده است تا ضمن فعالیت جمعی درباره موسیقی و فرهنگ موسیقایی بحث کنند و اجراهای کوتاه داشته باشند؛ همچنین باشگاه «Books & Beyond» برای علاقه‌مندان ادبیات کتاب‌خوانی، تحلیل آثار و جلسات گفتگو درباره کتاب‌ها و فیلم‌ها تنظیم شده است.

دوره‌ها و انتخاب ماژول‌های فرهنگی

علاوه بر فعالیت‌های فوق‌برنامه، دانشگاه ماژول‌ها و دروس فرهنگی را نیز در برنامه آموزش عمومی خود گنجانده است. به عنوان مثال، دانشجویان می‌توانند در دروسی مانند «میراث و فرهنگ ارمنی»، «توسعه فرهنگی و مدیریت هنر»، «تولید خلاق» و «تاریخ هنر غرب» شرکت کنند. این دروس با هدف افزایش آگاهی فرهنگی، توسعه دیدگاه‌های چندفرهنگی و ترویج تحلیل هنری و ادبی طراحی شده‌اند. مثلا واحد درسی «Armenian Visual Traditions: Illuminated Manuscripts» به بررسی نقش مصحف‌ها و هنر کتاب‌نگاری سنتی ارمنستان می‌پردازد و بازدید از مجموعه‌های نسخه‌های خطی را نیز در بر می‌گیرد.

برنامه‌های تبادل و گردش فرهنگی

دانشگاه آمریکایی با ارائه برنامه‌هایی برای دانشجویان بین‌المللی و تبادل فرهنگی، امکان تجربه زندگی دانشگاهی در محیطی متنوع را فراهم آورده است. برنامه «Study Abroad/Summer Program» دانشگاه فرصتی برای دانشجویان خارجی است تا در ایروان تحصیل کنند، از فرهنگ، تاریخ و هنر ارمنستان آگاه شوند و در کنار دوره‌های دانشگاهی، در تورهای آموزشی و فرهنگی شرکت کنند. این تورها بازدید از موزه‌ها، کلیساها، قلعه‌ها، و نقاط تاریخی اطراف ایروان را شامل می‌شوند و دانشجویان با فضای فرهنگی و هنری ارمنستان بیشتر آشنا می‌شوند.

نمونه‌ها از برنامه‌ها و همکاری‌های مرتبط

1. همکاری بین‌المللی برای برنامه‌های فرهنگی/آموزشی: دانشگاه آمریکایی با Washington State University (WSU) تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده است تا «مرکز تعالی خبرنگاری» (Center for Excellence in Journalism) را در ارمنستان راه‌اندازی کند؛ این پروژه که تقریباً ۱٫۳ میلیون دلار بودجه دارد، بخشی از فعالیت‌های فرهنگی-آموزشی دانشگاه است. دانشگاه آمریکایی Newsroom+1
2. دانشگاه آمریکایی اعلام کرده است که برنامه راهبردی جدیدش «خدمات و مشارکت جامعه «(Service and Community Outreach) را به عنوان یکی از محورهای اصلی قرار داده است؛ این محور به صراحت به فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و تعامل با جامعه (community outreach) اشاره می‌کند. American University of Armenia
3. برنامه تبادل دانشجویان با ‎Worcester Polytechnic Institute  (WPI) که ترکیبی از کار میدانی، پروژه‌های اجتماعی و فرهنگی برای دانشجویان دانشگاه آمریکایی و WPI بوده است؛ این نیز بخشی از برنامه‌های فرهنگی/فرهنگ‌تبادلی محسوب می‌شود.

تأثیرات فرهنگی و ارتباط با جامعه

از طریق این فعالیت‌ها، دانشگاه آمریکایی ارمنستان توانسته است نقش فعالی در توسعه فضای فرهنگی دانشجویی و تعامل بین‌المللی ایفا کند. دانشجویان ضمن تحصیل، فرصت دارند در رویدادهای فرهنگی شرکت کنند، با دانشجویان بین‌المللی همکاری داشته باشند، و مهارت‌های اجتماعی و فرهنگی خود را توسعه دهند. این رسمی‌شدن فضای فرهنگی دانشگاه به ارتقای کیفیت زندگی دانشجویی، افزایش انگیزه یادگیری و شکل‌گیری شبکه‌های دوستی و حرفه‌ای کمک می‌کند.

ملاحظه

لزوم بهره‌برداری از ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی در جمهوری ارمنستان

با توجه به همسایگی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان، این موقعیت جغرافیایی می‌تواند بستری مناسب برای توسعه تعاملات علمی، فرهنگی و آموزشی میان دو کشور فراهم آورد. متأسفانه در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان فاقد مراکز علمی و دانشگاهی فعال است، در حالی که کشورهای مختلفی نظیر ایالات متحده آمریکا، فرانسه و حتی چین در این حوزه‌ها حضوری پررنگ داشته و مراکز آموزش عالی خود را در ارمنستان راه‌اندازی کرده‌اند.

نظریه

جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از ظرفیت‌های دانشگاهی ارزشمند، می‌تواند از  فرصت نیاز آموزشی جامعه ارمنستان برای گسترش نفوذ علمی و فرهنگی خود بهره‌برداری کند. تأسیس شعبه‌ای از یکی از دانشگاه‌های معتبر ایران، نظیر دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی مشهد یا دانشگاه علامه طباطبایی، در ارمنستان نه تنها به ارتقای سطح علمی دانشجویان علاقه‌مند به زبان فارسی و مطالعات ایران‌شناسی کمک می‌کند، بلکه راهی مؤثر برای ترویج فرهنگ و تمدن ایران اسلامی نیز خواهد بود.

شایان ذکر است که در گذشته دانشگاه پیام نور تلاش‌هایی در جهت راه‌اندازی فعالیت آموزشی در ارمنستان داشته، اما به دلایل مختلف از جمله ضعف در برنامه‌ریزی و عدم انطباق با شرایط محلی، این پروژه با موفقیت همراه نبوده است.

بنابراین، بازنگری در سیاست‌های آموزشی برون‌مرزی و تمرکز بر ایجاد شعب دانشگاهی با برنامه‌ریزی دقیق، کادر علمی مجرب، محتوای آموزشی متناسب و همکاری با نهادهای علمی ارمنستان، می‌تواند گامی مؤثر در جهت تقویت دیپلماسی علمی و فرهنگی ایران در منطقه قفقاز باشد.

تهیه و تنظیم: محمد اسدی موحد